Ana Sayfa

EHLU’L-HEVA

Sözlükte: Heva bir nesneye meftunluk veya aşk manasındadır. Hayır da da şer dede kullanılır.

Nefsin istek ve arzusuna Heva denir ki murad, şehvet arzusudur. İnsan nefsinin irade ve arzu ettiği nesneye de Heva denir. Aynı kelime bir nesneyi sevmek, ona muhabbet duyguları beslemek manasına da gelir. çoğulu Evha dır.

(Kamus 3 957, 8 )

Buna göre Ehlu'l-Heva, bir şeye meftun olanlar, nefisleri için bir şeyler arzu edenler, bir nesneye karşı içlerinde arzu ve istek duyanlar, ona düşkün olanlar manasında bir tabirdir.

Hadis İlminde: Ehlu'l-Heva Ehlu'l bid'a tabiri ile aynı manada kullanılımıştır, ve özellikle kelamcılar kasdedilmiştir. Bilindiği gibi kelamcılar eski Yunan felsefesi'nin mes'elelerini adeta İslam dinine uygulama gibi bir tutum izlemişlerdir. ALLAH'IN (C.C.) sıfatları üzerinde münakaşalar açan, Kur'an-ı Kerim yaratılmışmıdır değilmidir tartışmalarına zemin hazırlayanlar onlardır. başta Mu'tezile olmak üzere Mürci'e, Kaderiyye, Cebriyye gibi itikadi fırkaların ALLAH'IN (C.C.) sıfatları Kaza - Kader, Büyük günahlar, insan'ın fiilleri gibi imanla ilgili pekçok konuda yaptıkları münakaşalarda kelamcıların büyük payı vardır. Kelamcılar birçok konuda Kur'an-ı Kerim ve Hz. Nebi s.a.v.'in Sahih Hadis'i ile açıklananların ötesinde çetin mes'elelere dalmışlardır. Sahabilerin ve Tabiin'in Kur'an-ı Kerim ışığında şekillenmiş itikatlarına zıt görüşlerin ortaya çıkışında bunların önemli rolleri olmuştur.

Denilebilirki Ehlu'l bid'a'nın yaptıklarını bir başka açıdan kelamcılar yapmışlardır.

İbn-i Abdi'l-Berr'e göre bütün İslam ülkelerindeki kelamcılar Ehlu'l bid'a dandır, yolunu şaşırmış kimselerdir. Nereye giderlerse gitsinler Alim olarak tabir edilmezler. Gerçek manada İslam Alimleri Hadis ve Fıkıh Alimleridir. İmam Malik: Bid'at ve Heva ehlinden olanların şahidliğinin caiz olmadığı görüşündedir. O'na göre Eş'ari de olsa bütün kelamcılar Heva ehlidirler. Bid'atleri nedeniyle sürgün edilirler. Te'dib'e maruz bırakılırlar. Eğer bid'atlerinde devam ederlerse tevbeye çağrılırlar.

El-Hasanu'l-Basri de: ''Heva ehli ile birlikte aynı mecliste oturmayın, onlarla münakaşaya girmeyin. Onları dinlemeyin'' tavsiyesinde bulunmuştur (Camiu beyani'l-ilim, 2/117.8).

Görüldüğü gibi Ehlu'l-Heva Hadis ilminde Ehlu'l bid'a karşılığı olarak kullanılmıştır. Ancak kaydetmek gerekirki, Ehlu'l bid'a tabiri daha geneldir.